پولی و تسمه V
تسمه‌های V برای انتقال قدرت بین دو محور موازی مورد استفاده قرار می‌گیرند. قابل توجه‌ترین تفاوت بین این تسمه-پولی، با دیگر انواع، شکل هندسی آن است. پولی در این آرایش، دارای شیار، یا شیارهایی به دور محیط دایره‌ای شکل خود می‌باشد.
تسمه‌ی V، به همراه پولی مناسب خود، کارآترین تسمه‌ی مورد استفاده را تشکیل می‌دهد (برخی اوقات تا ۹۸ درصد کارآیی انتقال قدرت). تمسه‌های V در روزهای ابتدایی تولید اتومبیل اختراع شدند. این ابزار امروزه هم از کاربردهای فراوانی برخوردار است.
تسمه‌های V، یک پیشرفت قابل ملاحظه نسبت به تسمه‌های مسطح یا دایره‌ای محسوب می‌شوند. با استفاده از این تسمه‌ها، قدرت منتقل‌شده و سرعت را به راحتی می‌توان اندازه‌گیری و کنترل کرد. همچنین، با توجه به ساده‌تر بودن فرآیند تعویض این تسمه‌ها، طول عمر آنها نیز بالاتر است.
معمولا تسمه‌ّهای انتقال قدرت V، بین سرعت ۴۵۷ متر (۱۵۰۰ فوت) بر دقیقه تا ۱۸۲۹ متر (۶۰۰۰ فوت) بر دقیقه کار می‌کنند. سرعت ایده‌آل در این بازه نیز، ۱۳۷۱ متر (۴۵۰۰ فوت) بر دقیقه است. اما این پولی‌ها باید از لحاظ دینامیکی، پایدار شوند. تسمه‌های V می‌توانند در ساختارهای کنار هم (side-by-side) استفاده شوند، یا اینکه از یک پولی برای انتقال قدرت به وسیله‌ی چند تسمه استفاده شود.
| مزایای انتقال قدرت با تسمه‌ی V | معایب انتقال قدرت با تسمه‌ی V |
| نیاز به حداقل مراقبت و استفاده از روغن | اعداد تقریبی، محدودیت دمای تا ۶۰ درجه‌ی سانتی‌گراد (۱۴۰ درجه‌ی فارنهایت) |
| به شدت قابل اتکا (پایا) | نیاز به پولی‌های بزرگتر نسبت به سایر تسمه‌ها |
| مزایای انتقال قدرت با تسمه V | مغایب انتقال قدرت با تسمه V |
| (که سایش تدریجی تشخیص را ساده‌تر می‌کند) | فاصله‌ی مرکزی بین پولی‌ها محدود است (حداکثر سه برابر قطر بزرگترین پولی) |
| قدرت بیشتر و سرعت بالاتر | معمولا گرانتر از سایر تسمه‌ها |
| عملیات کم سر و صدا | فقط قابل پیاده‌سازی در شَفت‌های موازی |
| تعدیل لرزش‌ها | |
| جلوگیری از فشار بیش از حد (Overload) |
انواع پولی‌های مناسب برای تمسه V
پولی‌ّهای استاندارد که در ابعاد سنتی هستند، یک یا چند شیار دارند، با تسمه‌های V کلاسیک، مخصوص موتورهای کوچک و شش‌ضلعی، سازگار هستند.
پولی‌های همنشین که دارای پر‌‌ه‌های یکپارچه‌ای هستند که به صورت دایره‌ای می‌چرخند. این امر سبب می‌شود تا نسبت توان به وزن بیشتری برای پولی‌های کوچکتر ایجاد شود.
پولی‌ّهای واسط معمولا در بسیاری از آرایش‌های انتقال قدرت برای تنش‌زایی در تسمه‌ها استفاده می‌شوند. این پولی‌ها نقش بسیار مهمی در ایجاد تنش مورد نیاز برای انتقال قدرت ایفا می‌کنند. پولی‌های واسط می‌توانند هم با طرف صاف، و هم با طرف شیاردار تسمه ارتباط داشته باشند، چون نیاز به دریافت گشتاور ندارند. گرچه پولی‌ّهای واسط، عمر مفید و اثربخشی دستگاه انتقال قدرت را کاهش می‌دهند، اما در مواقعی که نیاز به از بین بردن برخی انسدادها باشد، یا پولی گیرنده‌ی قدرت (Driven)، به اندازه‌ی کافی با تسمه ارتباط ندارد تا گشتاور مورد نیاز انتقال یابد، استفاده از پولی‌های واسط ضروری است.
پولی‌ّهای سرعت متغیر، دارای سرازیری‌های متغیر هستند که باعث می‌شود تا میزان چرخش بر دقیقه‌ی پولی گیرنده‌ی قدرت تغییر کند. طیف تغییر معمولا با مقادیر درصدی بیان می‌شود. همچنین از این پولی‌ها برای نگهداشت سطح تنش برای انتقال بارهای با وزن متغیر استفاده می‌شود.
پولی‌های پلکانی دارای دو یا چند شیار غیر قابل تنظیم هستند که دارای سرازیری‌های مختلف بر وصل‌شده روی یک شَفت می‌باشند. این پولی‌ّها نرخ و سرعت انتقال قدرت را تغییر می‌دهند.
انواع تسمه‌های V
|
نوع تسمه |
Denomination |
|
سنتی: رایج‌ترین تسمه‌ی V، مورد استفاده در اکثر سازه‌های انتقال قدرت |
A: 0.5″ B: 0.625″ C: 0.875″ D: 1.25″ E: 1.5″ |
| اسب بخار سبک: تسمه‌ی V مناسب برای موتورهای کوچک و وزن‌های سبک |
2L: 0.25″ 3L: 0.375″ 4L: 0.5″ 5L: 0.65″ |
| نوع تسمه | Denomination |
|
باریک: با قدرت یکسان با تسمه‌های سنتی، اما با طول باریکتر |
3V: 0.375″ 5V: 0.625″ 8V: 1.0″ |
|
شش ضلعی: تسمه‌های با سطح مقطع شش ضلعی، که می‌تواند با سبب ایجاد کشش با پولی متصل شود. |
AA: 0.5″ BB: 0.625″ CC: 0.875″ |
مشخصات تسمه-پولی V
پارامترهای زیر، هنگام انتخاب تسمه-پولی V مهم هستند.
- مشخصات تسمه: اندازه و شکل تسمه‌ای که استفاده می‌شود.
- قطر خارجی: یا فاصله‌ی بین لبه‌های شیارهای موجود در پولی
- قطر مرکزی: فاصله یا فواصل بین شَفت‌ّهای پولی‌های موجود در فرآیند انتقال قدرت. میزان اثربخشی تسمه‌ی V به کمک این پارامتر تعیین می‌شود. فاصله‌ی مرکزی حداکثر باید ۳ برابر قطر بزرگترین پولی باشد.
- شیارها: تعداد، طول و زاویه‌ی فلنج‌ها
- قطر پلکان (Pitch): یا قطر پولی به میزانی که با تسمه تماس دارد. این پارامتر برای نرخ توان به وزن فرآیند انتقال حیاتی است.
- سطح تماس: درجه‌ای که تسمه به دور پولی می‌چرخد.
استانداردهای تمسه-پولی V
استانداردهای زیر، برای استانداردهای رایج صنعتی مربوط به تمسه‌های V و نحوه‌ی پیاده‌سازی آنها در یک دستگاه انتقال قدرت هستند:
